تری سدیم دی هیدرات، یک ماده شیمیایی است که به طور گسترده در صنایع مختلف استفاده می‌شود. شاید اسمش کمی پیچیده به نظر برسد، اما به زبان ساده‌تر، این ماده یک نوع نمک است که از ترکیب سدیم و اسید سیتریک ساخته می‌شود. “دی هیدرات” هم به این معنی است که دو مولکول آب به ساختار این ماده متصل شده است.
ساختار تری سدیم سیترات دی هیدرات
تری سدیم سیترات دی هیدرات یک ترکیب شیمیایی با فرمول شیمیایی C₆H₅Na₃O₇·2H₂O است. این ترکیب در واقع نمک سدیمی اسید سیتریک است که دو مولکول آب نیز به آن متصل شده است.
ساختار اصلی تری سدیم سیترات دی هیدرات
- اساس ساختار: هسته اصلی این ترکیب، یک آنیون سیترات (C₆H₅O₇³⁻) است. سیترات یک آنیون آلی با سه گروه کربوکسیل (-COOH) است که به یک اسکلت کربنی متصل شده‌اند.
- کاتیون سدیم: برای خنثی کردن بار منفی آنیون سیترات، سه کاتیون سدیم (Na⁺) به آن متصل می‌شوند.
- مولکول‌های آب: دو مولکول آب نیز به ساختار این ترکیب پیوند هیدروژنی برقرار می‌کنند. این مولکول‌های آب به پایداری ساختار و برخی از خواص فیزیکی ترکیب کمک می‌کنند.
ویژگی های تری سدیم سیترات دی هیترات
- طعم: طعمی کمی شور و ترش دارد.
- حالت فیزیکی: به صورت پودر سفید رنگ است.
- حلالیت: به راحتی در آب حل می‌شود.
- کاربردها: در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی و شوینده‌ها کاربرد دارد.
کاربردهای اصلی تری سدیم دی هیدرات
صنایع غذایی
- تنظیم: pH در تولید نوشابه‌ها، ژله‌ها، بستنی‌ها و بسیاری از محصولات دیگر برای تنظیم میزان اسیدی یا قلیایی بودن استفاده می‌شود.
- بهبود طعم: به بهبود طعم و بافت محصولات غذایی کمک می‌کند.
- پایداری: باعث افزایش ماندگاری محصولات غذایی می‌شود.
صنایع دارویی
- تنظیم pH داروها: در تولید داروها برای تنظیم میزان اسیدی یا قلیایی بودن داروها استفاده می‌شود.
- حلالیت داروها: باعث افزایش حلالیت برخی از داروها می‌شود.
- پایداری داروها: از تجزیه داروها جلوگیری می‌کند.
صنایع آرایشی و بهداشتی
- تنظیم pH : در تولید شامپوها، صابون‌ها و لوسیون‌ها برای تنظیم میزان اسیدی یا قلیایی بودن استفاده می‌شود.
- نرم‌کننده پوست: به نرمی و لطافت پوست کمک می‌کند.
صنایع شوینده
- نرم‌کننده آب: در تولید شوینده‌ها برای نرم کردن آب و افزایش کارایی شوینده‌ها استفاده می‌شود.
- پایداری شوینده‌ها: باعث افزایش ماندگاری شوینده‌ها می‌شود.
بیشتر مطالعه کنید : تری سدیم سیترات در شوینده ها
چرا تری سدیم سیترات دی هیدرات در پزشکی و داروسازی مهم است؟
- تنظیم pH خون: یکی از مهم‌ترین کاربردهای این ماده در پزشکی، تنظیم pH خون است. هنگامی که pH خون از حالت طبیعی خارج می‌شود، بدن با مشکلاتی مواجه می‌شود. تری سدیم سیترات دی هیدرات با خاصیت بافری خود، می‌تواند pH خون را به حالت طبیعی بازگرداند.
- جلوگیری از لخته شدن خون: این ماده به عنوان یک ضد انعقاد خون عمل می‌کند و از لخته شدن خون در طی فرآیندهای پزشکی مانند دیالیز و انتقال خون جلوگیری می‌کند.
- حلالیت داروها: تری سدیم سیترات دی هیدرات می‌تواند به عنوان حلال برای برخی از داروها استفاده شود و باعث افزایش جذب آن‌ها در بدن شود.
- پایداری داروها: این ماده به عنوان یک پایدارکننده در فرمولاسیون داروها استفاده می‌شود و از تجزیه داروها جلوگیری می‌کند.
- کاهش تحریک پذیری: در برخی از داروها، تری سدیم سیترات دی هیدرات برای کاهش تحریک پذیری دارو بر روی دستگاه گوارش استفاده می‌شود.
- خواص مفید تری سدیم دی هیدرات
- تنظیم: pH یکی از مهم‌ترین خواص این ماده است. PH مناسب برای بسیاری از فرآیندهای شیمیایی و بیولوژیکی بسیار مهم است.
- حلالیت بالا: به راحتی در آب حل می‌شود.
- پایداری: باعث افزایش پایداری محصولات مختلف می‌شود.
- بی‌خطر بودن: در مقادیر معمول، برای سلامتی انسان بی خطر است.
آیا تری سدیم دی هیترات برای بدن مضر است ؟
در مقدار کم و استفاده معمولی، تری سدیم دی هیدرات برای بدن مضر نیست و سازمان‌های غذا و دارو در سراسر دنیا استفاده از آن را در غذاها تایید کرده اند. اما مثل هر ماده شیمیایی دیگر، اگر به مقدار خیلی زیاد مصرف شود، ممکن است عوارضی داشته باشد.
عوارض احتمالی
مصرف زیاد ممکن است باعث ناراحتی معده، نفخ و اسهال شود.
در افرادی که مشکل کلیوی دارند، مصرف زیاد ممکن است باعث مشکل شود.
یک نظر در “تری سدیم سیترات دی هیدرات چیست و چه کاربردهایی دارد؟”